Meta-States

Als ik een stapje achteruit kan doen en kijk naar de foto's, herinneringen en verbeeldingen die ik afspeel op het theater van mijn geest en ze observeer, wie observeert dan eigenlijk mijn mentale verwerking? En als ik een stapje achteruit kan doen van mijn observatie van mijn observaties, wie kijkt er dan eigenlijk naar de observerende mij?

En hoe kan het dat wanneer ik iets schokkends meemaak, dat ik me dan uiteindelijk slecht voel? 

Je ervaart iets schokkends en schaamt je dat je overstuur bent. Je voelt je schuldig omdat je je schaamt. Je wordt boos omdat je je schuldig voelt. Je voelt je daarna slecht omdat je boos bent... De vicieuze cirkel gaat rond zonder een uitgang….

Iedere morgen word je wakker in een bepaalde gemoedstoestand, een staat van geest, lichaam en emoties, je geest-lichaam-staat. Kun je ooit staatloos zijn? Nee, niet zolang we voelende wezens zijn, belichaamd in onze anatomie, fysiologie en neurologie. Niet zolang we hoogontwikkelde zenuwstelsels hebben die we gebruiken om de wereld buiten ons te detecteren en erop te reageren.

Elk moment van de dag ben je in een bepaalde staat. Het is een gemoedstoestand, een aanleg, een houding, de ruimte waarin je je bevindt, de plaats waar je vandaan komt, een emotie - hoe je het ook noemt, als wezen met geest-lichaam-emoties zijn we altijd in een bepaalde staat.

Toch zijn niet alle staten hetzelfde. Sommige zijn eenvoudig en primair, anderen zijn complex en secundair, of gelaagd met veel gedachten en gevoelens. Primaire toestanden zijn als de primaire kleuren in die zin dat er slechts enkele basale toestanden zijn waaruit de andere ontstaan. Primaire toestanden zijn meer instinctief of biologisch. 

Maslow noemde onze basisbehoeften instinctmatig om te benadrukken dat terwijl ze verbonden zijn met onze biologie, ze niet in dezelfde categorie vallen als dierlijke instincten.

Primaire emoties zijn vreugde-verdrietig, angst-woede, comfortabel-ongemakkelijk, gespannen-ontspannen, afkeer-aantrekking, liefde-apathie, speels-serieus, zorgzaam-haatdragende, enz. We ervaren ze meestal als onze reactie op een stimulus die wordt veroorzaakt door buiten. We ervaren ze in ons lichaam op een onmiddellijke en directe manier. Dit betekent dat we meestal kunnen wijzen naar een plaats of locatie in ons lichaam waar we gespannen of ontspannen zijn, aangetrokken worden of afkeer hebben, etc. 

Maar terwijl het mixen van stukjes en beetjes van staten een bepaald niveau van detail-complexiteit creëert, creëert het geen meta-staten. Daarvoor moeten we iets heel anders en heel bijzonders doen. Dit is wat de "hogere" intelligentie creëert in mensen en in de meer intelligente dieren, evenals de "intelligentie" die we in machines hebben kunnen creëren - in kunstmatige intelligentie.

Wat is deze heel andere en heel speciale dynamiek? We kunnen het met veel verschillende namen noemen: gelaagdheid, texturen, reflectie, matrix, logische niveaus, frames, framing, een andere waarnemingspositie innemen, een oneindige regressie, de geest binnenin, een stap achteruit nemen, meta gaan, etc..

De ervaring van het hebben van staten over staten of meta-staten ligt uiteindelijk besloten in een bepaald facet van 'denken' of 'bewustzijn' of 'geest' dat iedereen kent. Dit facet wordt overal beschreven. Je vindt het beschreven in de psychologie, in communicatie, in leiderschap, management, coaching, persoonlijke ontwikkeling, religie, etc. Het is dat alledaags. Het is een facet dat filosofen, schrijvers, kunstenaars en leiders hebben gekend en over hebben gesproken. Maar hoewel veel modellen van geest of bewustzijn dit feit erkennen, wordt het bijna nooit gebruikt als de theoretische basis voor het opbouwen van een begrip van mensen. Er zijn uitzonderingen. Korzybski deed het met zijn niveaus van abstractie. Bateson deed het met zijn niveaus van leren en Hall doet het met het Meta-Staten-model.

Wat is dit wonderbaarlijk magische facet? Het is de reflectie. We reflecteren. Wij zijn reflecterende wezens. We reflecteren op onze ervaring. We reflecteren op onze ervaringen met het denken en voelen en dat doen we herhaaldelijk, opnieuw en opnieuw, oneindig. Het proces eindigt nooit. We herhalen het en herhalen het steeds opnieuw. Welke gedachten en gevoelens we ook ervaren, we reflecteren op die gedachten en gevoelens en met elke reflectie transcenderen we tegelijkertijd één staat en nemen deze op in weer een andere staat.

De hogere dieren kunnen over zichzelf en zelfs over hun denken een of twee niveaus reflecteren. Maar wij ... we doen dit herhaaldelijk in een 'oneindige regressie'. De kracht en de magie hiervan is dat we een stapje terug kunnen doen van onszelf - conceptueel, mentaal, emotioneel, persoonlijk en interpersoonlijk en een ander gezichtspunt, een andere gemoedstoestand aannemen, perspectief, gevoel, enz. Met andere woorden, we zitten niet vast. We zitten niet vast in onze huidige staat, gedachte, emotie, spraak, gedrag of reactie. We kunnen een stap terug doen en dingen op een andere manier in kaart brengen en werken met een geheel andere reeks blauwdrukken of schema’s.

Deze stap terug kan ons de mogelijkheid bieden om op een ​​groter en hoger perspectief te komen. Als we bijvoorbeeld geïrriteerd en boos zijn over iets of iemand, en we een stapje teruggaan van die ervaring, kunnen we onderzoeken hoe de ervaring is gecreëerd, wat het heeft veroorzaakt, wat er in ons omging waardoor we deze reactie gaven, hoe het wel of niet past in onze hogere doelen en waarden, hoe nuttig of ecologisch de ervaring is en wat we zouden kunnen doen om onze reactie te veranderen. De mentaal-emotionele stap terug geeft ons nieuw perspectief, begrip, inzicht en keuze.

Filosofen hebben dit stap-terug-mechanisme al eeuwen herkend en het 'een oneindigheid' genoemd. Dat leidde op haar beurt weer tot vragen over 'de geest binnenin'. Als ik een stapje achteruit kan doen van de foto's en herinneringen en verbeeldingen die ik speel op het theater van mijn geest en ze observeer, wie observeert dan eigenlijk mijn mentale verwerking? En als ik een stapje achteruit kan doen van mijn observatie van mijn observaties, wie kijkt er eigenlijk naar de wachtende mij?

Vandaag erkennen we dat deze vragen niet alleen slecht geformuleerd zijn, ze zijn ook zo geformuleerd dat ze het probleem creëren. Niemand kijkt anders dan ik. Ik bekijk mijn eigen processen! Hoe? Ik kijk mezelf weer reflecterend terug. Dit maakt de reflectie een oneindige vooruitgang. Ik kan doorgaan met het verbeteren van de niveaus. We praten (tegen onszelf) over alle ideeën, gedachten en gevoelens in ons achterhoofd die ons kunnen ondersteunen of ondermijnen.

Wat is het? Zijn de meta-staat structuren die we creëren in ons geest-lichaam-emotie-systeem, eenvoudige complexiteit of complexe eenvoud?

Als je je vrolijk en speels voelt en vol plezier, verrassing en avontuur over een prettige leer-staat - is het complex of eenvoudig? Als je leert angst, gevaar en vrees te voelen wanneer je je open en kwetsbaar opstelt, is die angstige kwetsbare staat dan eenvoudig of ingewikkeld?

In structuur is de toestand heel eenvoudig. Je hebt toegang gekregen tot één staat (of vreugde of angst) en hebt deze toegepast op een andere staat (of leren of kwetsbaarheid). Structureel is het heel eenvoudig. Zelfs als je het met veel andere toestanden bedekt, is de structuur nog steeds eenvoudig en gemakkelijk te begrijpen.

Bijvoorbeeld als je toegang hebt tot veiligheid, gecentreerd in je waarden, waardering en waardigheid voor jezelf als een mens, speelsheid met woorden, de realisatie dat mentale kaarten verschillen van het grondgebied dat ze in kaart brengen, erkent dat anderen geïrriteerd en chagrijnig kunnen worden en ze allemaal toepassen op de primaire staat van "het ontvangen van kritiek", zou je zeer waarschijnlijk een “niet-beledigbare” staat kunnen creëren die je open en nieuwsgierig houdt wanneer iemand jou eerlijk of oneerlijk bekritiseert.

Maar hoewel de structuur misschien eenvoudig is, is de ervaring dat waarschijnlijk niet. Stel dat je bekritiseerd werd terwijl iemand in die veelgelaagde toestand vroeg: "Wat voel je?" Wat zou je zeggen? Misschien zou je je “niet-beledigbare" staat voelen. Of je zou je gewoon nieuwsgierig of medelevend of gefascineerd voelen, of je bewust zijn van je vaardigheid om niet aanstootgevend te zijn, of "het zijn maar woorden", of een dozijn andere gevoelens.

Dus het is de ervaring van onze meta-toestanden die de neiging heeft om complex te zijn, niet de structuur ervan. Structureel gezien als je eenmaal weet hoe we deze complexe toestanden bouwen en construeren, lijkt de menselijke ervaring en de oneindige variëteit eigenlijk vrij eenvoudig, zelfs voor de hand liggend. Dit is een van de vooronderstellingen van NLP en Neuro-semantiek. Er is structuur om te ervaren. En die structuur is gemaakt van de basis van gedachte, emotie en lichaam. Vergelijkbaar met de grote literatuur van de geschiedenis, het bestaat allemaal uit eenvoudige dingen - letters, komma's, woorden, alinea's, enz. Er is niets anders dan een alfabet en een paar basisregels. De magie zit in de structuur.

Wanneer je de ene mentaal-emotionele toestand naar de andere brengt en verschillende gedachten, herinneringen, verbeeldingen, hoop, angsten, dromen, etc. op een andere plaatst, ontstaat er een matrix van frames. Door telkens weer over iets te reflecteren, creëren we matrixen van frames van betekenis en dus gemoedstoestanden over allerlei dingen. We gebruiken frames om alle 'niveaus' samen te vatten: onze geloofsframes, onze waardeframes, onze begripskaders, beslissingsframes, intentieframes, geheugenframes, imaginatieframes, enzovoort.

Je ervaart iets schokkends en schaamt je dat je overstuur bent. En dan voel je je schuldig omdat je je schaamt en daarna word je boos omdat je je schuldig voelt en dan voel je je slecht omdat je je boos voelt... De lus gaat rond zonder een uitgang.

En samen vormen deze de complexe Matrix van ons lichaam-geest-emotiesysteem waarin we leven. We zijn geboren in een Matrix - de matrix van alle geloofs- en waardeframes van onze familie en cultuur. Uiteindelijk beginnen we wakker te worden met die matrix en het te herkennen als onze innerlijke wereld, het universum van betekenis die we hebben geërfd en geconstrueerd met onze kinderlijke geest. En het is in het wakker worden van de matrix dat we keuzevrijheid gaan ervaren, de kracht om echt te kiezen wat we moeten denken, voelen, geloven, bedenken, voorstellen, etc.

Dan kunnen we de Matrix herbouwen zodat deze betere en bruikbaardere kaarten over de wereld weergeeft. Dan kunnen we nieuwe overtuigingen en waarderingsframes opnieuw laden die ons helpen bij het benutten van al onze mogelijkheden om volledig te leven en onze beste talenten en vaardigheden te actualiseren. De magie van meta-staten begint met het besef dat we zelf de schepper van onze Matrix zijn, die we het hebben gecreëerd door verschillende mentale en emotionele toestanden of frames op onszelf toe te passen. Zo simpel is het. Het is zo complex en diepgaand als dat. Uiteindelijk gaat het allemaal om onze frames - de meta-staat van verschillende gedachten en emoties die de frames bepalen waar we in leven.

Wat is de magie van onze meta-staten? Het is de magie van het creëren van onze interne wereld, de wereld van betekenis die ons hele lichaam-geest-emotie systeem informeert. Wat betekent een woord, handeling, activiteit, persoon of ervaring? Het hangt ervan af met welke gedachten en emoties je het toepast (of meta-staat). Het hangt ervan af hoe je het taalkundig, emotioneel en metaforisch kadert. Het zijn onze frames die onze neuro-semantische toestanden creëren.

Het Meta-Staten model beschrijft al deze processen om ons een eenvoudige manier te geven om de systemische complexiteit van ons geest-lichaam-emoties-systeem te beschrijven. Dit omvat twee lussen, de feedback-lus en de feed forward-lus. De eerste construeert informatie als het een begrip van de wereld in kaart brengt, de andere zet de informatie om in energie. De eerste is onze informatiecodering van de triggers en stimuli die ons beïnvloeden. De tweede is onze energierespons op die triggers. De eerste is de stimulus die ons systeem binnenkomt; de tweede is ons antwoord op die stimulus.

Ten eerste stelt het Meta-Staten-model ons in staat om de feedbackcirkel van informatiefeedback naar onszelf te volgen, en brengt ons terug naar meer informatie over die informatie. Dit feedbackproces construeert onze matrix van frames. We voeden ons terug naar onszelf, laag op laag van ideeën, overtuigingen, inzichten, etc.. Elke laag geeft structuur aan de vorige laag. Elke nieuwe laag maakt het frame voor de vorige lagen.

Nadat we dat gedaan hebben, brengen we die informatie terug naar de niveaus van onze geest, hersenen en neurologie. Dit doen we letterlijk. Dat wil zeggen, het vormt ons van binnenuit en creëert dus verschillende energiemanifestaties. Sommige hiervan zijn slechts signalen voor het zenuwstelsel, andere zijn commando's. Dit feed forward proces wordt zichtbaar als emoties of somatische bewegingen in ons lichaam, gedrag, vaardigheden, etc. Met andere woorden, de feed forward-lus van energie is wat er gebeurt als we terug reageren op de wereld van stimuli.

Wanneer je voor het eerst leert over je meta-states en het proces van meta-stating, word je uitgenodigd om anders te gaan denken. Welk soort denken? Niet-lineair denken, systeemdenken, lemniscatisch denken (tegenstellingen insluiten in plaats van uitsluiten) en holistisch denken.

Wanneer we herkennen hoe we onze Matrix van frames maken, herkennen we de drie procesmatrices van staat, zin en intentie. Deze maken vervolgens de vijf inhoudsmatrices die deel uitmaken van de informatie die we overal met ons meedragen, de matrix van Zelf, Ander, Macht, Tijd en Wereld.

Dus wat gebeurt er als je 'negatieve' gedachten of 'negatieve' gevoelens hebt over één van je staten? Wanneer wij onszelf wezenlijk afwijzen, aanvallen of beledigen doen wij dit met:

Ga allereerst naar de acceptatie-toestand, zodat je alles wat zich aandient volledig en vrijelijk verwelkomt in het bewustzijn. Vreemd toch? Paradoxaal? Ja, het lijkt zeker contra-intuïtief. Onze meer "natuurlijke" neiging is om onze angst te verwerpen, onszelf voor onze boosheid te schamen, onszelf te veroordelen voor onze feilbaarheid, onszelf te schamen voor onze fouten, enz. Maar dat is precies hoe we onszelf opsluiten en taboes stellen tegen het erkennen van onze ervaringen, voor wat ze óók zijn. Het zijn slechts ervaringen. 

Het accepteren van onze angst, woede, afschuw, stress, etc. betekent niet dat we ze goedkeuren, maar alleen erkennen, getuigen, waarnemen, zodat we daarna de informatiewaarde van de emotie kunnen bepalen en de stappen kunnen nemen die het meest geschikt zijn. 

Met dank aan L. Michael Hall, Ph.D. die het Meta-states model in 1994 ontwikkelde.